Wielki dar
Przedstawiciele strony niemieckiej, wspominając list polskich biskupów, zazwyczaj jednym tchem wymieniali trzy ważne dokumenty: „Memorandum wschodnie” Kościoła ewangelickiego w Niemczech z października 1965 r., orędzie z listopada i odpowiedź niemieckich biskupów z grudnia tegoż roku. Joachim Gauck tego nie uczynił; potraktował orędzie jako dokument wyjątkowy.